|
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ'NİN KARARI
NE İŞE YARAR?
Halil NEBİLER
Mehmet Altunç Altay, 2 Şubat 1993 tarihinde İstanbul polisi tarafından "TKP/B-SHB" (Türkiye Komünist Partisi/Birlik-Silahlı Hareket Birliği" örgütü üyesi olmak suçlamasıyla gözaltına alındı. 16 Şubat 1993'te İstanbul DGM tarafından tutuklandı. Mahkeme, 2 Mart 1993 tarihinde, Altay aleyhinde anayasal düzeni ve milli birliği yıkmayı amaçlayan silahlı bir çetenin kurucu ve yöneticilerinden biri olmak, yasadışı örgüt hesabına bombalı suikastler yapmak, silahlı soygunlar gerçekleştirmekten dava açtı.
Altay, mahkemedeki savunmasında, suçlamalarla ilgili olarak kendisinin ve arkadaşlarının poliste zorla alınan ifadesi dışında hiç bir kanıt bulunmadığını, gözaltında işkence gördüğünü söyleyerek suçlamaları reddetti. Duruşmalar sonunda da DGM, poliste örgüt üyesi olduğunu kabul eden altı arkadaşını beraat ettirdikten sonra Mehmet Altunç Altay'ı TCK.146. maddesinden ömür boyu ağır hapis cezasına mahkum etti. Karar Yargıtay tarafından 2 Haziran 1995 tarihinde onaylandı.
AİHM MAHKUM ETTİ
Bütün bu yargılamalardan sonra, Mehmet Altunç Altay, iç hukuktaki bütün yolları tüketmesine karşın haksız bir cezaya çarptırıldığını ileri sürerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurdu. Altay'ın başvurusunu kabul edilebilir bulan AİHM, davayı gündemine aldı ve 22 Mayıs 2001 tarihinde karara bağladı.
AİHM kararına göre, Altay gözaltındayken işkence görmüştü, işkence altındayken verdiği ifade kanıt olarak kullanılmıştı, gözaltı süresi oldukça uzundu, gözaltındayken bir avukatın yardımını alamamıştı, İstanbul DGM bağımsız ve tarafsız değildi, Altay adil bir yargılama görmemişti.
AİHM'nin kararının son bölümünde, şöyle denildi:
"...Davalı devletin, Anlaşmanın 44/2 maddesi uyarınca kararın kesinlik kazanacağı günden itibaren üç ay içerisinde davacıya ödeme tarihinde uygulanan kur üzerinden Türk Lirasına çevrilecek olan aşağıdaki meblağları,
-manevi zarar için 100.000 Fransız Frangı,
-masraflar için 10.000 Fransız Frangı, artı katma değer vergisi olarak ödenmesine..."
ÖZGÜRLÜK KAÇ PARA?
Mehmet Altunç Altay'ın şu anda 110.000 Frangı var ve hükümet bunu hemen ödemeye hazır. Ancak Altay'ın bu parayı nasıl harcayacağı, nasıl kullanabileceği şüpheli. Çünkü Tekirdağ F tipi cezaevinde, 1.5x1.5'luk bir hücrede ömür boyu hapis cezasını çekiyor ve çıkma ihtimali yok.
Nasıl olur demeyin.
Avrupa'nın hemen her ülkesinde, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin böyle bir kararı iade-i muhakeme gerekçesi sayılıyor. Yani AİHM kararına göre, mahkemenin Altay'ın davasını yeniden görmesi, AİHM kriterlerine göre adil olmayan yargıyı adil biçimde tekrarlaması ve büyük olasılıkla Altay'ın özgürlüğüne kavuşması gerekiyor. Ancak, Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası, AİHM kararını bir iade-i muhakeme nedeni olarak kabul etmiyor.
Bu durumda, AİHM kararı ne işe yarıyor?
Özgürlüğünden yoksunsun, paran var.
AİHM'nin Türkiye'deki insan hakları sorununa katkısı bu kadar.
|
|