|
|
|
Ana Sayfa
|
|
.........
|
Dolar vurgununun perde arkası
Levent Üstay
(HSBC Bankası Yatırım eski yöneticisi)
Merkez Bankası spekülatif hareket gördüğünde dövize müdahale edeceğini belirtmişti. Bunun lafta kaldığını hep beraber izliyoruz.
Piyasada herkesin bildiği bir 5'li banka grubu var. Bir de bunlara Londra'dan katılan 3-5 yabancı kuruluş daha var. Bu kuruluşlardaki traderların her türlü işlem limitleri kesik, yani hisse ya da bono alamıyorlar, TL plase edemiyorlar vs.
Tek yapabildikleri USD/TL trade etmek. Hatta şunu da söyleyeyim, değişik alanlarda uzmanlaşmış traderlar dahil hepsi şu anda Döviz piyasasında ve maalesef hepsi de Türk. Eskiden çoğu, arkadaşım olan bu kişilerle gurur duyardık, hem traderlar hem de bunlara gerekli lojistiği sağlayan ekonomistler genellikle Türk'ler.
Buradaki bankalardakilerin Türk olduğunu söylememe gerek yok sanırım. Bu Türk çocukları alacakları pirimi hak etmek için canla başla TL shortluyorlar. İşin komiği buradaki Türk bankalarında çalışanlar da bu işi dha iyi yapabilsinler dile bol ve ucuz TL'yi bunlara plase ediyorlar. Merkez Bankası yerine yanı giyatla yabancıya satmak daha önemli neme lazım sonra çalışmazlar maazallah!
Taktik çok basit
Taktik çok kolay ve Merkez'in trene bakar gibi baktığı bu piyasada herkes de bunu biliyor. TL short-USD long git. Değişik kademelerde tekrarla, sebep olarak herhangi bir şeyi değişik aralıklarla tekrarlayabilirsin. Nasılsa inanan bu ortamda bol bulunur. (Bu hükümet gitmeli, güven yok, konsolidasyon geliyor, borçlar döndürülemez, erken seçim şart, askeri müdahale olacakmış, yarın deprem olacakmış CNN'de duydum vs.)
Daha sonra bu posizyonu defend etmeye başla. İşlem yapmasan dahi bankalar arası piyasada ya da Londra'daki brokerlarda Bid fiyatını yüksek tut. Kazara biri sana brokerda satış yaparsa ben o banka ile çalışmıyorum deme lüksüne sahipsin, Türkiye'de de Reuters deailng'den gelene "Sorry no line" dersin olur biter. Bu arada piyasada seni alıcı zannetmiş ve fiyatları yukarı lamıştır.
En kıyağı TÜPRAŞ
Sabahın köründe ekrana bir önceki fiyatların 5000 lira üzerine alış gir ki piyasa oradan başlasın, nasıl olsa almıyorsun ki.... Önceden almıştın zaten önemli olan beş kuruş harcamadan fiyatı 15-20 bin yukarı sıçratmak. Ha bir de o arada ithalat ödemesi gelen bir kamu kuruluşu varsa
(TÜPRAŞ en kıyak olanı) değmeyin gitsin keyfine. 10-20 milyon dolar da o alır. Sen 30-40 bin TL artışı garantilersin ama yetmez, o sadece 1 günlük, yine eski taktikle yukarı ittirme operasyonuna başlarsın. Mesela öğlen tatili ve akşam saat 15.30 sonrası idealdir.
Piyasa zaten zayıfken bu saatlerde hacim iyice düşer. Sen de istediğin gibi fiyatı yukarı çekmeye başlarsın, 4-5 tane yandaşın açıkgöz de seni destekler biner, üçbiner şeklinde fiyatı yukarı itmeye başlarsın millet hakikatten mi alınıyor yoksa gene spekületif mi derken zaten 10 binlik artışı sağlamış olursun.
Bu arkadaşlar Türk, ama çok zeki oldukları için herkes de aptal olduğu için bu yaptıklarını çok büyük zeka ürünü zannederler. Çalıştıkları banka yabancıdır. Onlar para yaptıkça sırtlarını sıvazlar milyon dolar değerinde prim ve ona mukabil hisse senedi opsiyonu verirler. Ama bir noktaya kadar!
Sağladıkları piyasa Türkiye piyasasıdır. Ve ekonomistleri, araştırmacıları dünyada hiçbir milletin yapamayacağı kadar kendi ülkelerini, para kazanmalarını, yegane sebebi olan kendi piyasalarını devamlı kötülerler. Bu yönde yazdıkları raporlarla çalıştıkları kurumun Türkiye'ye açtığı kredileri, işlem limitlerini budarlar. Doğal olarak gelen para kesilir. Hatta o kadar başarılılardır ki olan para da çıkar gider. Yani çok zengin olan ülkemiz halkı neredeyse onların çalıştıkları kurumlara para göndermeye başlarlar. Bir taşla iki kuş vuran o kurumların en sonunda ne yaptıklarını söyleyeyim mi?
Verdiği parayı bir de üstüne, olan parayı çektiği için ülke sonunda likidite krizine girer borçlarını yenilemekte, yeni borç bulmakta zorlanır ve Türk ekonomistlerin zaten aylardır dedikleri gibi konsolidasyon yapmaya mecbur kalır. S&P ve Moody's notları kırıla kırıla zaten en tabana inen ülkeyi yatırım kategorisinden çıkarır. Bu defa o kurum Türkiye için adam çalıştırmanın manasız olduğuna karar verir ve o paraları kazanan tüm traderları bir sabah kapının önüne koyar. Vefa mı? Dalga mı geçiyorsunuz! kanıt isterseniz, Rusya traderlarına, ya da uzak dou trade eden insanlara sorun. 1997'de başlarına de geldi? Ve sorun bakalık Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti analistlerine hangisinin analisti bizimkiler kadar objektif, hangi trader bizimkiler kadar kendi ülkesine acımasız?
Ekonomi kuş oldu.
Merkez Bankası nereyi spekülatif kabul ediyor acaba? 5 milyonu mu? Kendi ekonomi bakanımız 1.300.000'lerdeyken doların aşırı değerli olduğunu telafuz ediyordu ama o seviyede bize avantaj sağlayabilirdi. Dolar 1.600.000 oldu. Avantaj bunun neresinde göremedik çünkü ekonomi küçüle küçüle kuş kadar kaldı ama 300.000 liralık farkı Merkez Bankası hâlâ spekülatif olarak değerlendirmiyor.
Dünyada dolara karşı 11 Eylül saldırısından sonra bir ay içinde yüzde 15 kaybeden bir para cinsi daha yok.
En basitinden Afganistan parası Afgani bile Dolar karşısında değer kazandı, başka söze gereke var mı?
Ve bu yukarıda verdiğimiz adamlar dün gelen enflasyon rakamını bahane ederek bugün yine Doları yukarı alıyorlar. Nisan sonundan bugüne yüzde 41.6 artış kaydetmiş dolar, enflasyonları toplarsak TÜFE'de yüzde 20.91, TEFE'de yüzde 23.26. Müsaade edin de o kadarcık etkileme olsun.
Allah için suçun büyük kısmı yöneticilerimize ait ama Öksüz'den beri hiç mi iyi olay olmadı bu ülkede? Kusura bakmayın, 6-7 tane kendini akıllı zanneden ama hem bizim hem de çocuklarımızın geleceğini karartan bu insanların spekülasyon yaptığını ve Doları aşırı yükselttiğini MB hangi seviyede görecek merak ettiğim için düşündüklerini paylaşma ihtiyacı hissettim.
Evrensel Gazetesi - 10 Ekim 2001
|
|
İ
N
A
D
I
N
A
|
